موسسه پرستاری مهرآوران

تزریقات عضلانی

یکی از راحت ترین و سریع ترین راه درمان، تزریق دارو به بدن می باشد. روش های تزریق دارودر بدن به چندین روش صورت می گیرد.
تزریق عضلانی در مقایسه با سایر روش‌های درمانی از قبیل شربت، پماد و تزریق عرقی و تزریقات بافتی مزایای بیشتری دارد.
از دلایلی که می توان به برتری تزریق عضلانی به آن اشاره نمود از موارد زیر است :
• رگ خاصی که دارو باید از طریق آن تزریق شود، قابل دسترس نباشد
• تزریق مستقیم دارو به عروق آسیب وارد کند
• عبور از مجرای گوارشی دارو را بی‌اثر کند
از دیگر فواید تزریق عضلانی می توان به تسریع در بهبود بیماری اشاره نمو چرا که سیستم خون‌رسانی در عضلات قوی‌تر بوده و همین موضوع باعث شده تا دارو سریع‌تر جذب بدن شود. به لحاظ علمی بافت موجود در عضلات هم به نسبت بافت چربی توانایی این را دارند دارو بیشتری در خود نگه دارند. پزشکان بیشتر داروهای تزریقی را به به شکل آمپول عضلانی تزریق می‌کنند.

آموزش تزریق عضلانی

با استفاده از مراحل زیر می توان به درستی تزریق عضلانی صورت پذیرد:
۱. شستن دست و صورت
دستان خود را به خوبی با آب گرم و صابون بشویید. دقت کنید که فضای میان انگشتان و زیر ناخن‌ها را نیز تمیز کنید.
۲. آماده سازی تجهیزات لازم برای تزریقات
حتما قبل از انجام تزریق عضلانی وسایل زیر آماده شود:
• یک پنبه آغشته به الکل
• یک پد استریلیزه
• مقداری پنبه تمیز
• باند
• محافظ سوزن سرنگ
• دارو
• یک سوزن استریل
۳. آماده سازی محل تزریق
در ابتدا باید به آرامی پوست را با دو انگشت ماساژ داده به طوری که عضله شل شود. محل عضله را با الکل تمیز کرده و صبر کنید تا خشک شود.
۴. آماده سازی سرنگ و مایع آن
سر سرنگ را بردارید. با کشیدن سرنگ هوا را به داخل آن بکشانید و داخل سرنگ را به اندازه حجم مایع دارویی با هوا پر کنید. محافظ سوزن را برداشته و همه مایع را وارد سرنگ کنید. سرنگ را برعکس کنید، به طوری که سوزن آن رو به بالا باشد.
حباب‌هایی هوایی را با فشار آرام سرنگ کم کم خارج کنید.
سوزن را لمس نکنید تا تمیز باقی بماند.
۵. مراحل تزریق دارو
سوزن را با زاویه ۹۰ درجه وارد عضله نمایید. با دستی دیگر پلانچر را به عقب کشیده و با انگشت سبابه و شست سرنگ را محکم نگه دارید. در واقع با این کار می توان از بدن مایع کشید.
• اگر داخل سرنگ خون مشاهده شد یعنی شما اشتباهاً به جای عضله آمپول را وارد رگ خونی کرده‌اید. در این صورت سرنگ را بیرون کشیده و دوباره از نو تزریق عضلانی را با سرنگ، مایع و موقعیت جدید تکرار کنید.
• اگر داخل سرنگ خون مشاهده نشد یعنی سوزن در جای درستی وارد شده است. در این صورت پلانجر آمپول عضلانی را کمی فشار دهید تا دارو تزریق شود.
۶. خارج کردن صورت
بلافاصله سوزن را از عضله خارج کرده و نوک آن را در داخل محافظش قرار دهید.
۷. محل تزریق را فشار دهید
با استفاده از گاز، به آرامی روی محل تزریق عضلانی را فشار دهید. خون‌ریزی خفیف در محل تزریق کاملاً عادی است ولی می‌توان از یک چسب کوچک یا باند برای بند آوردن آن استفاده کرد.

چند توصیه در رابطه با آمپول عضلانی

نکات زیر میتواند احساس درد را بعد از تزریق کم کند:
• محل تزریق را قبل از آغشته کردن به الکل با استفاده از یخ یا پماد بی‌حسی، بی‌حس کنید
• از خشک شدن الکل اطمینان حاصل نمایید تا سوزش بعد از تزریق را کاهش دهد.
• گرم کردن سرنگ با انگشتان دست قبل از وارد کردن دارو به سرنگ
• هنگام تزریق تا جایی که می‌توانید عضلات را شل کنید

تزریق عضلانی (IM) تزریق دارو به بافت عضلانی عمیق زیر بافت زیر جلدی است.

اگرچهپزشکان  می ‌دانند که روش‌ها یا تجویز خوراکی دارو تأثیر یکسانی دارند و حتی بی ‌خطرتر هستند، اما هنوز تزریق را ترجیح می‌ دهند. اگرچه تزریق عضلانی که بیشتر توسط پرسنل کمکی انجام می شود، به عنوان یک کاربرد آسان و ساده در بین کاربردهای بهداشتی دیده می شود، اما می تواند عوارض زیادی ایجاد کند. عوارض احتمالی شامل پیوند بیماری، آسیب عصبی، آبسه، سلولیت، گرانولوم، نکروز بافتی، فیبروز عضلانی، انقباض، تزریق داخل عروقی، هماتوم و درد است.پس بهتر است برای تزریقات خود در منزل از پرسنل متخصص مهراوران نوین در این کمک بگیرید.

دانش عمومی

در فرآیند تجویز داروی IM، ۸ قانون صحیح (بیمار مناسب، داروی مناسب، فرم دارویی مناسب، دوز مناسب، مسیر صحیح، زمان مناسب، ثبت صحیح، پاسخ صحیح) رعایت می شود.

داروهای تزریق IM به صورت عضلانی تجویز می شوند.

بافت عضلانی یک فرد عادی می تواند ۳ میلی لیتر از دارو را بدون ناراحتی بیش از حد جذب کند.

مقدار داروی قابل تجویز به کودکان، سالمندان و بیماران کشکتیک باید حداکثر ۲ میلی لیتر باشد.

برای تزریق IM داروها از یک سوزن شماره ۲۰-۲۳ به طول ۲.۵-۳.۷۵ سانتی متر استفاده می شود.

برای اینکه دارو در بافت عضلانی رها شود باید زاویه ورود به بافت ۹۰ درجه باشد.

محل تزریق مناسب با در نظر گرفتن سن بیمار، شرایط بالینی و مقدار دارویی که باید تجویز شود، انتخاب می شود.

ایمن ترین و کم دردترین محل برای تزریق IM ناحیه ونتروگلوتئال است.

یک بافت سفت باید برای تزریق انتخاب شود و عضله باید شل شود. اگر تزریق عضله برای مدتی ادامه یابد، جایگزینی متوالی از تخریب بافت جلوگیری می کند. در غیر این صورت تزریق در ناحیه حساس بسیار دردناک خواهد بود.

داروهایی که از طریق IM داده می شوند کندتر از مسیر IV و سریعتر از مسیر SC جذب می شوند.

تکنیک Z

روش Z روشی برای مهر و موم تزریق داخل عضلانی دارو و به حداقل رساندن تحریک ناشی از دارو، جلوگیری از تداخل دارویی با بافت زیر جلدی است.

با استفاده از تکنیک Z-track، قبل از تزریق، پوست به صورت جانبی، دور از محل تزریق کشیده می شود. سپس دارو تزریق می شود، سوزن خارج می شود و پوست آزاد می شود. این روش را می توان در صورتی استفاده کرد که بتوان بافت پوشاننده را از جای خود خارج کرد.

روش Z-track یک مسیر زیگزاگی ایجاد می کند تا از نشت دارو به داخل بافت زیر جلدی جلوگیری کند. این روش را می توان برای همه تزریق ها استفاده کرد یا توسط دارو مشخص می شود.

سوزن را با حرکتی مانند دارت وارد کنید. قرار دادن سریع درد کمتری دارد. این دارو به صورت ۱۰ ثانیه در میلی لیتر تزریق می شود. پس از تجویز دارو، سوزن را به مدت ۱۰ ثانیه در جای خود بگذارید. از حرکت دادن سرنگ خودداری کنید. پس از تزریق کامل دارو، سوزن را با یک حرکت صاف و یکنواخت خارج کنید. سپس پوست را رها کنید.

ناحیه مورد نظر را ماساژ ندهید.

نواحی و عضلات قابل تزریق IM

ناحیه دورسوگلوتئال (ناحیه پشت باسن)

در بزرگسالان و کودکان بالای ۳ سال استفاده می شود و بیشتر در بزرگسالان ترجیح داده می شود. ماهیچه های گلوتئوس ماکسیموس و گلوتئوس مدیوس در این ناحیه برای تزریق استفاده می شوند. این یک مزیت است که این ماهیچه ها ظرفیت داروگیری بالایی دارند و پوست ناحیه نازک است. اما هنگام استفاده از این ناحیه باید در نظر داشت که سوزن ممکن است با عصب سیاتیک، تروکانتر بزرگ و عروق خونی بزرگ برخورد کرده و عوارضی ایجاد کند. علاوه بر این، تعیین دقیق محل تزریق در لگن با بافت شل و افتادگی پوست دشوار است.

۲ راه مختلف برای تشخیص محل تزریق در این ناحیه وجود دارد:

مسیر ۱: محل تزریق ناحیه زیر تاج ایلیاک و بالای خط مورب فرضی است که ستون فقرات ایلیاک فوقانی خلفی و تروکانتر بزرگ استخوان ران را به هم متصل می کند. این خط مورب در سمت بیرونی و موازی با عصب سیاتیک است و عصب سیاتیک در زیر آن قرار دارد. نقطه تزریق کمی بالاتر و خارج از وسط خط مورب است. یافتن تروکانتر بزرگ ممکن است در بیماران چاق دشوار باشد و انقباض و شل شدن عضلات ران بیمار به یافتن تروکانتر بزرگ تر کمک می کند.

مسیر ۲: ناحیه گلوتئال توسط خطوط فرضی به چهار قسمت مساوی تقسیم می شود. قسمت بیرونی بالایی و ۱/۴ قسمت بیرونی ناحیه تزریق است.

برای انجام انواع تزریقات عضلانی در منزل میتوانید از مهراوران نوین کمک بگیرید.

ناحیه ونتروگلوتئال (ناحیه پهلوی هیپ)

عضله گلوتئوس مدیوس عضله گلوتئوس minimus زیر آن را می پوشاند. بنابراین، این دو عضله یک بافت عضلانی به اندازه کافی عمیق در این ناحیه کوچک تشکیل می دهند. این ناحیه را می توان در بزرگسالان، کودکان و بیماران کشکتیک استفاده کرد. برای این تزریق، بیمار می تواند به پشت، صورت یا پهلو بخوابد. راحت ‌ترین حالت برای پرسنل ، حالت دراز کشیدن پهلو است. برای شل شدن عضلات لگن، بیمار که به پهلو خوابیده است باید پای بالایی خود را خم کرده و ساق پا را جلوی خود بگیرد، بیمار به پشت خوابیده باید زانوهای خود را خم کند و بیمار به صورت خوابیده باید بچرخد. پاهایش به سمت داخل با شست ها روبروی هم. به منظور تعیین محل تزریق، پرستار باید از دست چپ بر روی لگن راست بیمار و دست راست بر روی ران چپ استفاده کند. قسمت پایینی کف دست روی تروکانتر بزرگ قرار می گیرد. انگشت شست به سمت کشاله ران بیمار و چهار انگشت دیگر به سمت سر بیمار اشاره می کند. انگشت اشاره بر روی ستون فقرات ایلیاک فوقانی قدامی قرار می گیرد. انگشت میانی تا حد امکان به عقب باز می شود و تاج ایلیاک را لمس می کند. بنابراین یک ناحیه مثلثی شکل محدود به انگشت اشاره، انگشت میانی و تاج ایلیاک ایجاد می شود که این ناحیه کوچک محل تزریق است که از بافت عصبی، عروقی و استخوانی دور است.

ناحیه لاتروفمورال

این ناحیه ای است که عضلات پهن جانبی و راست ران را می پوشاند.

عضله واستوس جانبی: عضله ای است که به خوبی توسعه یافته است که به صورت نواری دراز در قسمت بیرونی قدامی بالای ساق قرار دارد. این عضله توسط کودکان خردسال و بزرگسالان با تزریق مکرر استفاده می شود. دو خط افقی موازی ۱۰ سانتی متر زیر تروکانتر بزرگ و ۱۰ سانتی متر بالای کندیل جانبی فمورال در زانو کشیده می شود تا محل تزریق را مشخص کند. مرزهای خط افقی روی کندیل جانبی فمورال با عرض آن قسمت از ساق پا مشخص می شود. خطوط عمودی کشیده شده به این خط افقی از هر دو انتها با خط افقی زیر تروکانتر بزرگتر قطع می شود. بنابراین، یک مستطیل به دست می آید. این مستطیل توسط دو خط افقی و دو خط عمودی موازی و با فاصله به ۹ مستطیل مساوی تقسیم می شود. ناحیه مستطیل میانی در قسمت بیرونی ساق ناحیه مناسب برای تزریق است. در کودکان خردسال، حد بالایی تروکانتر بزرگ و حد پایینی زانو است و فرآیند تقسیم اعمال می شود. اگر بیمار در حالی که به پشت دراز کشیده است زانوهای خود را کمی خم کند، عضله واستوس جانبی شل می شود. در حالت نشسته نیز می توان تزریق کرد. هنگام تزریق به کودکان کوچک و بیماران کشکتیک، گرفتن عضله باعث تسهیل انتقال دارو به عضله می شود.

عضله راست فموروس: عضله جلویی بالای ساق پا است و در کودکان و نوزادان استفاده می شود. همانند عضله پهن جانبی، قسمت قدامی ساق در حین تزریق عضله راست ران به مستطیل های مساوی تقسیم می شود.

از ناحیه مستطیل در وسط مستطیل در وسط ساق برای تزریق استفاده می شود. تزریق را می توان در حالی که بیمار به پشت دراز کشیده یا نشسته است انجام داد. در نوزادان و افراد کاکتیک ماهیچه گرفته می شود، در افراد عادی و چاق با فشار دادن پوست کشیده می شود.

عضله دلتوئید

در سطح جانبی خارجی بازو قرار دارد. در بیشتر بزرگسالان و کودکان، این عضله توسعه نیافته است. این عضله فقط در بزرگسالان و در مواقعی که دیگر عضلات قابل استفاده نباشد و برای تزریق مقادیر کم دارو استفاده می شود. به منظور تعیین محل تزریق، دو نقطه انتهایی خط کشیده شده در امتداد لبه پایینی فرآیند آکرومیون و نقطه میانی خط کشیده شده در سطح زیر بغل در سمت بیرونی بازو با هم ترکیب می شوند. مرکز مثلث حاصل، نقطه تزریق دقیق است. این نقطه بسته به ماهیت فرد تقریباً ۲.۵-۵ سانتی متر زیر فرآیند آکرومیون قرار دارد. برای تزریق، بیمار باید بازوی خود را آزادانه به پهلو گذاشته و آن را از ناحیه آرنج خم کند. تزریق را می توان با بیمار در حالت خوابیده یا نشسته انجام داد. عضله دلتوئید با دست غیرفعال گرفته می شود و بافت با زاویه ۹۰ درجه وارد می شود. از آنجایی که توانایی جذب این عضله کم است، نباید بیش از ۱ میلی لیتر از دارو تجویز شود.

بیشتربدانید تزریقات در منزل شمال شرقی تهران– تزریقات در منزل ولنجک–تزریقات نیاوران–آموزش تزریقات عضلانی در منزل

عضله سه سر بازو

سر کوتاه آن در پشت بازو قرار دارد. تزریق به این عضله توصیه نمی شود زیرا ممکن است باعث آسیب عصب رادیال شود. اما اگر عضله ای قابل تزریق نباشد می توان از این عضله استفاده کرد و در این صورت تعیین محل مناسب بسیار مهم است. تزریق به این عضله معمولاً دردناک است. برای تعیین محل، خطی بین فرآیند آکرومیون و فرآیند اولکرانون استخوان اولنا در آرنج کشیده می‌شود. این خط به سه قسمت مساوی تقسیم شده و از قسمت میانی آن برای تزریق استفاده می شود. بیمار می تواند در حالت نشسته یا دراز کشیده باشد. بازوی بیمار باید در پهلو شل و در آرنج خم شود. برای تزریق باید بافت عضلانی را گرفته و با یک سوزن کوچک وارد آن شود و مقدار کمی دارو داده شود.

برای انجام انواع تزریقات عضلانی در منزل میتوانید از مهراوران نوین کمک بگیرید.