مراقبت در منزل برای بیماران ALS
ALS چیست؟ مراقبت در منزل برای بیماران ALS
ALS که از نظر پزشکی به آن اسکلروز جانبی آمیوتروفیک می گویند، یک بیماری پیشرونده است که با از دست دادن سلول های عصبی حرکتی در سیستم عصبی مرکزی، مغز و مناطق نخاعی بدن ظاهر می شود. ضعف و تحلیل عضلانی به دلیل از دست دادن سلول اتفاق می افتد. با گذشت زمان، تحرک او کاهش می یابد و تمام بدنش پخش می شود و فلج ایجاد می شود. عملکردهای ذهنی و حافظه در بیماری ALS تحت تأثیر قرار نمی گیرند، بنابراین بیمار با وجود غیرفعال بودن هوشیار است. مراقبت های خانگی برای بیماران ALS چگونه باید انجام شود؟
علائم بیماری ALS چیست؟
ALS یک بیماری است که معمولاً با پیشرفت بیماری قابل تشخیص است، زیرا در مرحله اولیه علائم خفیفی ایجاد می کند. علائم ALS ابتدا با ضعف عضلانی در بازوها و پاها احساس می شود. بعداً این علائم با اختلال در گفتار، مشکل در جویدن و مشکل در تنفس همراه می شود. اختلالات گفتاری به دلیل تجمع بزاق در دهان به دلیل مشکل در بلع ایجاد می شود.
در ALS، عضلات به دلیل تحریک نشدن توسط اعصاب دچار اختلال در عملکرد می شوند. شروع ALS ممکن است در هر بیمار یک بار نباشد. در دوره‌ای که تشخیص داده نشده است، بیمار ممکن است با زمین خوردن روی اشیاء در خانه تلو تلو بخورد، در گرفتن اشیا با دست مشکل داشته باشد، یا ممکن است متوجه شود که زبانش آزادانه نمی‌چرخد و کلمات را در حین صحبت کردن گرد می‌کند. از دست دادن عملکرد عضلات در یک گروه عضلانی شروع می شود و در این فرآیند به سایر گروه های عضلانی گسترش می یابد. بیماران ALS در طول سال ها نمی توانند غذا بخورند، صحبت کنند، راه بروند یا حرکت کنند. در پیشرفته ترین سطح ALS، عضلات تنفسی تحت تأثیر قرار می گیرند و مشکلات تنفسی شروع می شود. اگرچه زمان بقای بیمار پس از ابتلا به بیماری ALS برای هر بیمار متفاوت است، اما به طور متوسط حدود چهار تا شش سال است.
ALS چگونه تشخیص داده می شود؟
ALS که یک بیماری به آرامی در حال پیشرفت است، ممکن است به راحتی قابل تشخیص نباشد زیرا در دوره اول علائم زیادی ایجاد نمی کند. اولین معیار تشخیص، شکایت بیمار در یافته های معاینه و ارزیابی های دستی پزشک است. علائم ALS را می توان با بسیاری از علائم بیماری های مختلف اشتباه گرفت، بنابراین تست های آزمایشگاهی، EMG (معاینه عصبی که در آن پتانسیل الکتریکی اعصاب و عضلات بررسی می شود) و MRI ممکن است پس از معاینه درخواست شود. با توجه به نتایج، تشخیص ALS توسط پزشک قابل تشخیص است.
آیا ALS قابل درمان است؟
هنوز هیچ درمان دارویی برای ALS وجود ندارد. داروهایی که به بیمار داده می شود و روش های درمانی اعمال شده به منظور تنظیم شرایط زندگی بیمار ALS تا حدودی، تسکین بیمار و طولانی شدن عمر وی انجام می شود.
ALS بر کدام اندام ها تأثیر می گذارد؟
ALS بیماری است که با از دست دادن سلول های عصبی مرکزی خود را نشان می دهد. با گذشت زمان، اثر آن در کل بدن دیده می شود. در ALS، اندام‌های حسی، دستگاه ادراری و روده‌ای و عضله کلاهک اغلب تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند.
اهمیت مراقبت در منزل در بیماران ALS
اهمیت مراقبت در منزل در بیماران ALS، ALS فرآیندی است که متاسفانه درمانی ندارد، به تدریج فرد را بی حرکت می کند و مراقبت در منزل باید در مراحل بعدی بیماری بسیار دقیق باشد. ALS یک وضعیت بسیار دشوار برای بیمار است. هر روز ممکن است در حرکت دادن اندام متفاوتی نسبت به روز قبل مشکل داشته باشد و همچنین ممکن است از نظر روانی تحت تاثیر منفی قرار گیرد زیرا کاری از دستش بر نمی آید. پس از مدتی، بیمار ALS تبدیل به فردی می شود که نیاز به مراقبت مطلق با حمایت خانواده دارد، که نمی تواند کیفیت زندگی خود را حفظ کند.
ارائه آموزش به بستگان بیماران ALS
بسیار مهم است که اعضای خانواده در مورد جزئیات ALS آموزش ببینند، شیوه های درمانی روزانه را یاد بگیرند و تجربه کسب کنند تا بتوانند از بیماران ALS در خانه مراقبت کنند. از آنجایی که بیمار ALS روز به روز بیشتر به فردی که در خانواده از او مراقبت می کند وابسته می شود و به تنهایی قادر به انجام کاری نخواهد بود، بستگان بیمار باید دائماً با بیمار برخورد کنند. .
مراقبت از ALS
در روندی که بیماری ALS پیشرفت می کند و بیمار اکنون در بستر است، بستگان بیمار تمام پیگیری ها و نیازهای بیمار را انجام می دهند.
گرفتن علائم حیاتی روزانه بیمار (تب، فشار خون و …)
ردیابی مواد مخدر،
حمام، تعویض،
مراقبت از بدن (مو، ناخن و …)
تغذیه کردن
تزئین،
قرار گرفتن در رختخواب برای جلوگیری از زخم بستر
مثل نفس کشیدن
پشتیبانی مراقبین
بستگان بیمار ALS باید ۲۴ ساعته از بیماران خود مراقبت کنند. از آنجایی که بستگان بیمار به طور کامل نیازهای بیمار را برآورده می کنند، روانشناسی افرادی که از بیمار مراقبت می کنند نیز در طول سال ها بدتر می شود و به دلایلی مانند افسردگی و اضطراب (اضطراب) نیاز به حمایت خواهند داشت. برای تسکین بستگان بیمار برای مدتی می توان از حمایت مراقب حرفه ای استفاده کرد. اگرچه بررسی‌ها نشان می‌دهد که بستگان بیماران نمی‌خواهند بیمار خود را به مراقبی که از اعضای خانواده نیست بسپارند، اما کمک‌های حرفه‌ای مراقبت‌کننده که می‌توان دریافت کرد، نیاز مهم و ضروری بستگان بیمار است.
پشتیبانی فیزیوتراپیست
حمایت فیزیوتراپیست را می توان برای کمک به عملکردهای زندگی روزانه بیماران ALS انجام داد. تمرینات با فیزیوتراپیست انجام می شود تا از مشکل در بلع و تجمع بیش از حد بزاق جلوگیری شود. علاوه بر این، می توان برای کاهش گرفتگی عضلات، اختلالات خوردن و ورزش عضلات دفعی حمایت کرد.
حمایت روانی از بیماران و بستگان آنها
زندگی فرد مبتلا به ALS به دلیل سیر بیماری و ماهیت پیشرونده آن کاملاً تغییر می کند. از آنجایی که بیمار ALS روز به روز قادر به استفاده از اندام های مختلف نخواهد بود، به فردی وابسته می شود و در این صورت نمی تواند کاری انجام دهد. این فرآیند برای بیمار بسیار سنگین است و می توان از روحیه سالم روانی خارج شد. خوب است که با حمایت حداکثری در این مراحل سعی کنید تا حد امکان از اجتماعی شدن بیمار اطمینان حاصل کنید.
به همین ترتیب، بستگان بیماران ALS نیز هنگام رسیدگی به مراقبت از بیمار و تمام جزئیات بیماری بسیار فرسوده هستند. ضمن اینکه از یک سو شاهد بیماری ALS پیشرونده بیمار هستیم، از سوی دیگر بر روانشناسی بیمار در طول فرآیند مراقبت تاثیر می گذارد. اجازه دادن به بیمار برای استراحت های کوچک برای کمک و معاشرت کمی موقعیت هایی است که باید توسط سایر اعضای خانواده برنامه ریزی شود. به طور خلاصه، دریافت حمایت روانی در بیماری ALS برای سلامت روان خود، هم برای بیمار و هم برای بستگانشان یک اقدام ضروری است.
بیشتربدانید:قیمت خدمات پرستاری در منزل–ارائه خدمات پرستاری–خدمات پرستاری در خانه–خدمات پرستاری در منزل تهران–خدمات پرستاری در تهران
آیا مایل به دریافت این سرویس هستید؟
خدمات بهداشتی و مراقبتی مورد نیاز خود را انتخاب کرده و با اطلاعات تماس خود با ما به اشتراک بگذارید. اجازه دهید در اسرع وقت با مدیران بهداشتی متخصص خود با شما تماس بگیریم.
ALS چه نوع بیماری است؟
ALS چه نوع بیماری است؟ اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) همچنین به عنوان بیماری نورون حرکتی شناخته می شود. این بیماری در نتیجه از بین رفتن سلول های حرکتی (نورون ها) در سیستم عصبی مرکزی در ناحیه ای به نام نخاع و ساقه مغز ایجاد می شود. از دست دادن این سلول ها باعث ضعف و تحلیل رفتن عضلات می شود. عملکردهای ذهنی و حافظه دست نخورده باقی می مانند.
ضعف در عضلات ممکن است در دست ها یا پاها، دهان، حلق یا زبان شروع شود و به تدریج گسترش یابد. از آنجایی که این گسترش می‌تواند ماهیچه‌های بلع و تنفسی را نیز درگیر کند، می‌تواند باعث اختلال در گفتار و بلع شود. همچنین می تواند منجر به نارسایی تنفسی در مراحل پیشرفته شود. به طور کلی در سنین بزرگسالی (۴۰-۵۰ سال) و در مردان کمی بیشتر از زنان دیده می شود. این می تواند در سنین جوانتر و بالاتر رخ دهد و معمولا در افراد لاغر گزارش می شود.
اهمیت مراقبت در منزل در بیماران ALS
رفع نیازهای جسمی، اجتماعی و معنوی افراد مبتلا به ALS بسیار مهم است. به ویژه اختلال در فعالیت های روزمره زندگی و محدودیت فعالیت بدنی شرایطی است که بیشترین ناراحتی را در این بیماران ایجاد می کند. هر فرد یا خانواده ای که دارای یک بیماری مزمن است، به دلیل احساساتی مانند از دست دادن اعتماد به نفس و احترام، موقعیت و استقلال خانوادگی، طرد شدن و ناامیدی متحمل خسارات شخصی و عاطفی زیادی می شود. افراد مبتلا به ALS مواردی هستند که نیاز به پیگیری، کنترل و مراقبت طولانی مدت دارند زیرا آنها اعتیاد را با نرخ های متفاوتی در فعالیت های زندگی روزمره خود تجربه می کنند. از آنجایی که این نظارت و مراقبت را نمی توان به طور مداوم در محیط بیمارستان انجام داد، باید در منزل ادامه یابد.
مراقبت در منزل بخشی گسترده و جامع از سیستم ارائه مراقبت های بهداشتی است که خدمات بهداشتی را در طول چرخه زندگی به افراد در مناطق مسکونی خود ارائه می دهد. هدف از مراقبت در منزل؛ به دست آوردن، توسعه و حفظ سلامتی تا حد امکان، به حداقل رساندن عوارض احتمالی و در نهایت اطمینان از مرگ راحت، که پایان هر فردی است.
افرادی که از بیمار ALS در خانه مراقبت می کنند، بیشتر اعضای خانواده، دوستان و همسایگان هستند. به ویژه، زنان از اعضای خانواده به عنوان مراقب طبیعی در مراقبت از بیمار دیده می شوند و فداکاری آنها طبیعی تلقی می شود.
بیماری ALS مشکلات زیادی را به همراه دارد. در زیر برخی از مشکلاتی که ALS می تواند ایجاد کند و پیشنهاداتی برای بیماران و خانواده های آنها در مورد نحوه برخورد با آنها آورده شده است.
- ۱. مشکلات تغذیه ای:
در تغذیه به چه نکاتی باید توجه کرد؟
مطمئن شوید که بیمار به طور منظم غذا می خورد
به بیمار خود زمان کافی برای خوردن غذا بدهید
به او کمک کنید در صورت نیاز غذا بخورد
اجازه دهید بیمارتان غذای خود را انتخاب کند
برای مشکلات بلع توجه کنید.
از دادن غذای گرم به بیمار خودداری کنید
غذاهای جامد مانند گوشت را به قطعات کوچک برش دهید
بیمار خود را که مشکل بلع دارد برای خوردن غذاهای نرم آماده کرده و به او کمک کنید
بیشتربدانید:بهترین مرکز پرستار کودک در تهران–رادیولوژی و سونوگرافی–درمان زخم بستر تضمینی–نوارقلب در منزل
- مشکلات تنفسی.
برای این مشکل چه کاری می توان انجام داد؟
به دلیل ضعف عضلانی و بستری بودن، بیمار شما ممکن است در مدت کوتاهی دچار نارسایی تنفسی شود. هنگامی که نارسایی تنفسی و عوارض جانبی مرتبط با آن پیشگیری یا درمان شوند، ALS به تنهایی باعث مرگ نمی شود.
تنفس بیمار خود را زیر نظر بگیرید و در صورت وجود هرگونه تغییر به پزشک خود اطلاع دهید (مانند عدم توانایی در نفس کشیدن عمیق، به خصوص زمانی که صاف دراز کشیده اید، سرفه ضعیف یا صدای کم صدا)
اگر بیمار شما در بستر است، حداقل هر دو ساعت در طول روز وضعیت بیمار خود را در تخت تغییر دهید.
مطمئن شوید که هر بار که موقعیت خود را تغییر می دهید، نفس عمیق می کشد و سرفه می کند. هر بار ۵ تا ۱۰ بار این کار را انجام دهید
تا زمانی که مشکلی ندارید، مطمئن شوید که بیمار حداقل ۱۰ تا ۱۵ لیوان مایعات در روز بنوشد.
- مشکلات با تمیز کردن و مراقبت شخصی
برای کمک به نظافت و مراقبت شخصی چه کاری می توان انجام داد؟
رعایت الزامات بهداشتی که بیمار شما نمی تواند انجام دهد (مانند حمام کردن، شستن مو، مراقبت از پوست و مراقبت از دهان)
در صورت نیاز به بیمار خود کمک کنید حمام یا دوش بگیرد
او را بشناسید و به او در رفع نیازهایش مانند مراقبت از ناخن، مو، دهان کمک کنید
او را تشویق کنید که تا حد امکان مستقل باشد و خودش لباس بپوشد.
به بیمار خود زمان زیادی برای فعالیت های خودمراقبتی بدهید
لباس پوشیدن و نپوشیدن اغلب برای بیمارانی که حرکت محدودی دارند چالش برانگیز است. بنابراین لباس هایی را انتخاب کنید که بیمارتان به راحتی بتواند آن را بپوشد. مطمئن شوید که هیچ زیپ، دکمه یا گره‌ای وجود ندارد.
به طور کلی، پانسمان نباید حرکات مفاصل را محدود کند. باید از پارچه های سبک یا شل بافت استفاده شود.
به بیمار خود در حمام کردن/شستشو کمک کنید. اطمینان از ایمنی در حمام (مانند تشک های ضد لغزش، دسته/ها)
اگر بیمار شما برای رفتن به توالت به تنهایی مشکل دارد، او را تنها نگذارید.
هنگام رفتن/ بردن آن به توالت مراقب احتمال افتادن آن باشید.
- اختلال در تعامل اجتماعی و کلامی.
برای این مشکل چه باید کرد؟
از بیمار خود بخواهید رفتارهای جدیدی را شناسایی کند که تعامل اجتماعی مؤثر آنها را افزایش می دهد.
سعی کنید احساسات خود را به راحتی به بیمار خود بیان کنید. محیطی را فراهم کنید که بیمار بتواند احساسات خود را به راحتی به شما بیان کند.
برای گذراندن اوقات خوشی با بیمار و سایر اعضای خانواده، دوستان نزدیک و اعضای خانواده برنامه ریزی کنید.
وقتی بیمارتان می‌خواهد صحبت کند، زمانی را برای گوش دادن به صحبت‌های او اختصاص دهید تا صحبت‌های او تمام شود.
فعالیت های اوقات فراغت قبلی بیمار خود را ارزیابی کنید، با او در مورد فعالیت هایی که می تواند ادامه دهد صحبت کنید و از او بخواهید این فعالیت ها را انجام دهد.
بررسی کنید که آیا مشکل شنوایی و بینایی وجود دارد یا خیر، در صورت وجود مشکل، با توصیه پزشک از بیمار خود بخواهید از عینک یا سمعک استفاده کند.
با یک لحن و سرعت قابل درک با بیمار خود یکی یکی صحبت کنید
محرک های محیطی را در طول مکالمه کاهش دهید
در صورت لزوم از طریق مکاتبه تماس بگیرید.
فعالیت هایی مانند پیاده روی کوتاه، ماشین سواری کوتاه با بیمار خود برنامه ریزی کنید
به بیمار خود نشان دهید که به او گوش می دهید و سعی کنید بفهمید که او چه می گوید
بیمار خود را تشویق کنید و زمان بگذارید تا به بیان افکار خود ادامه دهد، حتی اگر با مشکلاتی روبرو باشد.
مراقب باشید صحبت بیمار خود را قطع نکنید.
هنگام صحبت با او از حالت چهره مثبت و دوستانه استفاده کنید.
هر بار فقط یک سوال بپرسید و به او زمان کافی برای پاسخ دادن بدهید.
- افسردگی.
برای این مشکل چه کاری می توان انجام داد؟
به بیمار اجازه می دهد تا احساسات خود را بیان کند
زمانی که بیمارتان می‌خواهد با شما صحبت کند، زمانی را برای گوش دادن به صحبت‌های او اختصاص دهید تا زمانی که آنها تمام شوند.
اگر درک گفتار آنها دشوار است، راهی برای برقراری سریع ترین و مطمئن ترین ارتباط پیدا کنید. (به عنوان مثال، تقویت کننده صدا، استفاده از دستگاه های نوشتن، استفاده از کامپیوتر)
بگذارید به جای کاستی هایش، روی توانایی هایش تمرکز کند
پیشنهاداتی که ممکن است به بیمار شما کمک کند تا با کمبودهای خود سازگار شود:
بیشتربدانید:تزریقات در منزل تهران–تزریقات در منزل شمال شرق تهران–تزریقات در منزل زعفرانیه–تزریقات در منزل شمال شرقی تهران–تزریقات در منزل ولنجک
یک روش ارتباط موثر را حفظ کنید
بگذارید روی استعدادش تمرکز کند، نه بی کفایتی اش.
او را وادار کنید که محدودیت های خود را بپذیرد و اهداف واقع بینانه و قابل دستیابی را تعیین کند
به او کمک کنید تا تصمیمات مربوط به زندگی و مراقبت خود را کنترل کند
افراد را تشویق کنید تا علیرغم مشکلات حرکتی روابط عادی خود را حفظ کنند
فعالیت های لذت بخش را برنامه ریزی کنید
به او کمک کنید آگاهی مثبت بدن را حفظ کند. هر روز لباس پوشیدن و تا جایی که می توانید خوب به نظر برسید می تواند به افراد کمک کند بر هوشیاری منفی بدن غلبه کنند
اجازه دهید افراد دیگر به بیمار شما کمک کنند
در صورت لزوم او را به ادامه نماز تشویق کنید. ایمان به خدا، خواندن کتب مذهبی و دعا می تواند به بیمار شما کمک کند تا با وجود مشکلات و گرفتاری ها آرامش و امید به فردا داشته باشد.
بیمار خود را وادار کنید تا روی کارهایی که می تواند انجام دهد تمرکز کند و هر روز منتظر آنها باشد. این ممکن است ذهن آنها را به خود مشغول کند.
اجازه دهید کنترل زندگی خود را حفظ کنند و خودشان تصمیمات مهمی بگیرند
در صورت نیاز برای مقابله با علائم افسردگی از متخصص کمک بگیرید
- خستگی
برای این مشکل چه کاری می توان انجام داد؟
بیمار خود را برای علائم خستگی بررسی کنید.
به یاد داشته باشید که با کاهش خستگی می توانید کیفیت زندگی بیمار خود را بهبود ببخشید.
بیمار خود را به شرکت در کارهای خانه و فعالیت های مراقبت از خود تشویق کنید.
از او بخواهید روش هایی را انتخاب کند که کار را آسان تر کند. در صورت نیاز به آنها کمک کنید از وسایل کمکی استفاده کنند.
اگر در راه رفتن مشکل دارد به او کمک کنید از ویلچر استفاده کند.
محیط خانه را برای انجام فعالیت های روزانه بیمار خود مناسب کنید.
به آنها کمک کنید از انرژی های خود به طور موثر استفاده کنند، به آنها کمک کنید به آرامی و به راحتی حرکت کنند. بر اهمیت استراحت مکرر و تنفس قبل از بازگشت به محل کار تاکید کنید.
به آنها کمک کنید تا فعالیت های خود را انجام دهند و بیمار خود را تشویق کنید تا بر اهمیت انجام کارهای سخت خود در صبح که انرژی آنها زیاد است تأکید کند.
برای اینکه بیمارتان به اندازه کافی تغذیه شود، با متخصص مشورت کنید و رژیم غذایی مورد نیاز او را تهیه کنید. سوء تغذیه باعث از دست دادن و ضعف عضلانی خواهد شد.
از بیمار خود با مشکلات بلع بخواهید غذاهای نرم بخورد.
مطمئن شوید که مایعات کافی دریافت می کند.
توضیح دهید که باید از این عوامل دوری کنند زیرا در هوای بسیار گرم و سرد باعث افزایش خستگی می شوند.
تنفس بیمار خود را زیر نظر بگیرید و به او بگویید که در صورت لزوم برای تنفس کافی باید از وسایل تنفس کمکی استفاده کند و در این مورد با پزشک خود صحبت کنید.
هدف؛ این است که تمرکز بر چیزهایی را که در گذشته از دست داده بودیم با تمرکز بر چیزهایی که برای لذت بردن از زندگی در حال حاضر و در روزهای آینده داریم جایگزین کنیم.
فلج مغزی بیماری است که معمولاً در اثر آسیب دائمی به بافت مغز که در زمانی که نوزاد هنوز در رحم مادر است یا در مدت کوتاهی پس از تولد رخ می دهد و با کاهش توانایی حرکت همراه است. این یک اصطلاح گسترده است که شامل گروهی از اختلالات عصبی مغز است. محدودیت در عملکردهای حرکتی پیشرونده نیست، اما ممکن است بسته به سن متفاوت باشد.
فلج مغزی چیست؟
فلج مغزی یکی از شایع ترین بیماری ها در میان علل ناتوانی در دوران کودکی است. بسیاری از اختلالات و اختلالات مختلف در تعریف فلج مغزی گنجانده شده است و میزان تأثیرگذاری بر عملکردهای حرکتی بسته به علت زمینه ای متفاوت است.
فلج مغزی در ۲ نوزاد از هر ۱۰۰۰ نوزاد زنده دیده می شود. با کاهش مدت زمان بارداری (سن حاملگی) و وزن هنگام تولد، میزان ابتلا به این بیماری افزایش می یابد.
علل و عوامل خطر فلج مغزی چیست؟
اکثر اختلالات منجر به فلج مغزی در دوران قبل از تولد رخ می دهد و شایع ترین آن در این موارد زایمان زودرس است. نوزادانی که بعد از کمتر از ۳۷ هفته بارداری به دنیا می آیند نارس نامیده می شوند.
بین فراوانی خونریزی مغزی یا اختلالات رشد مغزی در نوزادان نارس و بروز فلج مغزی رابطه وجود دارد. فلج دسربرال ممکن است به دلایل مختلفی که در رحم رخ می دهد، مانند تاخیر در رشد، عفونت یا خونریزی نزدیک به تولد رخ دهد.
عوامل خطر برای فلج مغزی در ۳ دوره بررسی می شوند: دوره قبل از تولد، روند تولد و دوره پس از زایمان.
چندین عامل خطر برای فلج مغزی در دوره قبل از تولد وجود دارد:
عفونت در رحم،
خون ریزی،
نارسایی دهانه رحم (شرایطی که در آن دهانه رحم بزرگتر از اندازه مورد نیاز برای ادامه بارداری است که معمولاً علت از دست دادن مکرر بارداری در سه ماهه دوم است)
حاملگی چند قلو،
ناهنجاری های مادرزادی رشد مغز،
بیماری های مادر،
داروهای مختلف،
ناهنجاری های جفت،
اختلالات ژنتیکی
دلایل زیادی می تواند باعث فلج مغزی در هنگام تولد شود.
هدف گلبول های قرمز در جریان خون، انتقال اکسیژن است و این فرآیند انتقال را به لطف هموگلوبین موجود در خود انجام می دهند. نوع هموگلوبین نوزاد در رحم با نوع هموگلوبین تولید شده در بدن نوزاد پس از تولد متفاوت است. در این دوره انتقالی بین انواع هموگلوبین، اگر بدن نوزاد در پاکسازی هموگلوبین از زندگی در رحم مشکل داشته باشد، ماده ای به نام بیلی روبین در خون تجمع می یابد و زمانی که به سطوح بالایی می رسد، اثر سمی روی مغز نوزاد می گذارد.
این وضعیت کرنیکتروس نامیده می شود و نشان می دهد که سطح بالای بیلی روبین در نوزادان عملکرد مغز را مختل می کند. به غیر از کرنیکتروس، بسیاری از شرایط مربوط به فرآیند تولد نیز می توانند باعث فلج مغزی شوند:
آسیب به بافت مغز در نتیجه عدم دریافت اکسیژن کافی در هنگام تولد، که هیپوکسی و ایسکمی نامیده می شود.
عفونت هایی که در مغز نوزاد و ساختارهای اطراف آن رخ می دهد،
تولد زودرس،
وزن کم هنگام تولد
در دوره پس از تولد، فلج مغزی ممکن است به دلایلی مانند ضربه به سر نوزاد، مننژیت (التهاب غشاهای اطراف مغز) و آنسفالیت (التهاب بافت مغز) ایجاد شود.
علائم فلج مغزی چیست؟ چگونه فلج مغزی را درک کنیم؟
فلج مغزی علائم زیادی در ارتباط با مهارت های حرکتی و هماهنگی ایجاد می کند. این علائم به مرور زمان بدتر نمی شوند.
مشکل در حرکاتی که نیاز به مهارت های حرکتی ظریفی مانند نوشتن، استفاده از کارد و چنگال، بستن دکمه های لباس و استفاده از قیچی دارد.
حرکات غیر ارادی عضلات،
مشکل در حفظ تعادل و راه رفتن،
مشکلات یادگیری،
مشکلات بینایی مانند استرابیسم،
مشکل در صحبت کردن،
مشکل در مکیدن و بلع، آب دهان،
تنش بیش از حد یا شلی بیش از حد در ساختارهای عضلانی،
اسپاستیسیتی (ناتوانی در انجام روان حرکات به دلیل کشش و سفت شدن عضلات)،
سفتی (سفتی عضلات)،
آتاکسی (بی نظمی در فعالیت عضلات و مشکل هماهنگی)،
تشنج (شرایط عصبی که در آن کنترل عضلانی از بین می رود و اغلب با از دست دادن هوشیاری همراه است)
انواع بیماری فلج مغزی چیست؟
فلج مغزی بر اساس اختلال حرکتی اساسی در بیمار طبقه بندی می شود. بسته به ناحیه آسیب دیده مغز، یک یا چند مورد از اختلالات حرکتی زیر رخ می دهد:
اسپاستیسیتی (سفت شدن عضلات)
حرکات غیر قابل کنترل (دیسکینزی)
اختلال در تعادل و هماهنگی (آتاکسی)
فلج مغزی بر اساس اختلالات حرکتی به ۴ گروه تقسیم می شود.
فلج مغزی اسپاستیک: ۸۰ درصد موارد را تشکیل می دهد. تون عضلانی بیماران افزایش یافت. انواع فرعی فلج مغزی اسپاستیک توسط قسمت هایی از بدن که تحت تاثیر قرار می گیرند تعیین می شود.
دیپلژی/دیپارزی اسپاستیک: ماهیچه های پای بیماران بیشتر از عضلات بازو تحت تاثیر قرار می گیرند. این بیماران نمی توانند راحت راه بروند زیرا باسن و پاهایشان سفت است.
همی پلژی اسپاستیک/همی پارزی: فقط یک طرف بدن تحت تاثیر قرار می گیرد و بازوها بیشتر از پاها تحت تاثیر قرار می گیرند.
کوادری پلژی/کوادری پارزی اسپاستیک: شدیدترین شکل است. بازوها، پاها، بدن و صورت تحت تاثیر قرار می گیرند.
فلج مغزی دیسکینتیک: این بیماران نمی توانند بنشینند یا راه بروند زیرا در کنترل دست ها، بازوها، پاها و پاهای خود مشکل دارند. انقباضات سریع و ریتمیک عضلانی همراه با حرکات غیر ارادی بیش از حد وجود دارد. به همین دلیل در مکیدن، بلع و صحبت کردن مشکل دارند. تون عضلانی ممکن است در طول روز یا از روز به روز متفاوت باشد.
فلج مغزی آتاکسیک: نوعی فلج مغزی است که در آن بیمار نمی تواند بی حرکت بایستد و از دست دادن هماهنگی مشهود است. در این نوع ماهیچه ها شلتر از انواع دیگر هستند.
فلج مغزی مختلط: برخی از بیماران ممکن است علائم بیش از یک نوع فلج مغزی را داشته باشند. شایع ترین نوع فلج مغزی مختلط، نوع اسپاستیک/دیسکینتیک است.
چگونه فلج مغزی را تشخیص دهیم؟
تشخیص فلج مغزی به طور کلی بر اساس شرح حال بیمار، نتایج معاینه فیزیکی و اطلاعات به دست آمده از روش های تصویربرداری از سیستم عصبی انجام می شود.
در معاینه فیزیکی که توسط پزشک انجام می شود، نشستن و ایستادن، راه رفتن، وضعیت بدن، رفلکس های عمیق تاندون و تنش عضلانی ارزیابی می شود. بررسی می شود که کدام شرایط با علائم و نشانه های بیماری همراه است.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)، یکی از روش های تصویربرداری، می تواند ضایعه یا اختلال در مغز را که باعث فلج مغزی می شود، شناسایی کند. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی اجازه می دهد تا ساختارهای آناتومیکی مغز با جزئیات بیشتری نسبت به توموگرافی کامپیوتری بررسی شود.
در نوزادان و نوزادان، خونریزی یا ناهنجاری در بافت مغز را می توان با استفاده از سونوگرافی، یکی از روش های تصویربرداری، تشخیص داد.
در صورت وجود فلج مغزی همراه با تشنج، می توان EEG (الکتروانسفالوگرافی) را برای بررسی وجود هرگونه ناهنجاری در امواج مغزی بیمار انجام داد.
اگر یکی از اعضای خانواده مبتلا به فلج مغزی یا ناهنجاری های مرتبط با رشد مغزی باشد، می توان از خدمات مشاوره ژنتیک برای تعیین علت زمینه ای استفاده کرد.
بیشتربدانید:اعزام پزشک به منزل شبانه روزی–اعزام پزشک شمال تهران–خدمات پزشکی در تهران–هزینه پزشک در منزل تهران–ویزیت دکتر در منزل–اعزام پزشک به منزل
فلج مغزی چگونه درمان می شود؟
قبل از برنامه ریزی درمانی، همه کودکان فلج مغزی باید از نظر عقب ماندگی ذهنی، مشکلات بینایی و شنوایی و مشکلات گفتار و درک مورد ارزیابی قرار گیرند. با شروع اقدامات توانبخشی اولیه در بیمارانی که در دوران نوزادی تشخیص داده شده اند، می توان از توانایی مغز برای ایجاد و ترمیم اتصالات جدید بین اعصاب، به نام نوروپلاستیسیته، بهره برد.
در مرحله برنامه ریزی درمان، پزشکان بسیاری از شاخه های مختلف، نه فقط یک شاخه، درگیر هستند. فیزیوتراپیست، ارتوپد، متخصص مغز و اعصاب، متخصص اطفال و پزشکان در مراکز مراقبت های اولیه نمونه هایی از پزشکانی هستند که ممکن است در درمان فلج مغزی نقش داشته باشند. با توجه به علائم و یافته های بیمار تصمیم گیری می شود که کدام شاخه از پزشکی در اقدامات درمانی شرکت خواهد کرد.
از آنجایی که علامت اصلی همراه فلج مغزی اسپاسم است، اولین هدف درمان کنترل این انقباضات دردناک عضلانی است. برای این منظور بسته به تصمیم پزشک می توان از بنزودیازپین ها یا باکلوفن استفاده کرد.
اگر توسط پزشکان دخیل در برنامه ریزی درمانی مناسب تشخیص داده شود، می توان از تزریقات و داروهای حاوی سم باکتری بوتولینوم به نام بوتاکس برای رفع تنش غیرطبیعی عضلانی، درد، ترشح آب دهان و شکایات دستگاه گوارش استفاده کرد.
گاباپنتین یا لوودوپا، که در درمان بیماری پارکینسون استفاده می شود، ممکن است در درمان حرکات مکرر عضلانی و انقباضات به نام دیستونی مفید باشد.
داروهای ضد تشنج که به داروهای پیشگیری کننده از تشنج اطلاق می شود، در موارد فلج مغزی همراه با تشنج قابل استفاده است.
درمان های اضافی در فلج مغزی چیست؟
علاوه بر برنامه های فیزیوتراپی برای بیماران فلج مغزی؛
ممکن است کاردرمانی انجام شود تا آنها بتوانند به تنهایی از پس فعالیت های روزانه، خانه و مدرسه برآیند.
با گفتار درمانی، او می تواند واضح تر صحبت کند یا با استفاده از زبان اشاره ارتباط برقرار کند.
علاوه بر بهبود مهارت های حرکتی با هدایت آنها به یک فعالیت ورزشی از طریق تفریح درمانی، می توان به پیشرفت های مثبت در جنبه های گفتاری و عاطفی دست یافت.